Επενδυτικοί Κίνδυνοι

Κίνδυνοι από Επενδύσεις σε Παράγωγα Προϊόντα

Τα Παράγωγα Προϊόντα αποτελούν σύνθετα και πολύπλοκα χρηματοπιστωτικά μέσα, το περιεχόμενο των οποίων ποικίλλει αναλόγως της μόχλευσης που εμπεριέχουν και των «υποκειμένων μέσων» (underlying instruments), εκείνων δηλαδή των χρηματοπιστωτικών μέσων ή προϊόντων, συνάρτηση και σύνθεση των οποίων αποτελούν τα παράγωγα. Σε ένα παράγωγο μπορούν να περιέχονται ευρύ φάσμα υποκείμενων μέσων, σε ποικίλες παραλλαγές και συνδυασμούς. Τούτο έχει ως συνέπεια την ύπαρξη και δυνατότητα δημιουργίας απροσδιορίστου αριθμού τύπων παραγώγων. Τα παράγωγα διαμορφώνονται, συνήθως, υπό μορφή συμβολαίων μεταξύ των μερών, με τα οποία συμφωνείται η εκπλήρωση των αμοιβαίως αναλαμβανομένων υποχρεώσεων σε ένα ή περισσότερα μελλοντικά χρονικά σημεία. Η αξία τους διαμορφώνεται βάσει της αξίας των υποκειμένων μέσων, που μπορεί να είναι μετοχές, αξιόγραφα, συναλλαγματικές ισοτιμίες, επιτόκια, εμπορεύματα και χρηματοοικονομικοί δείκτες και οποιοσδήποτε συνδυασμός αυτών. Οι βασικότεροι τύποι παραγώγων είναι τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης ή Προθεσμιακά Συμβόλαια (Futures), τα Συμβόλαια Δικαιώματος Προαίρεσης ή Δικαιώματα (Options), οι Συμβάσεις επί Διαφορών (CFD’s) και τα συμβόλαια ανταλλαγής (Swaps). Με την παρούσα επιστολή σας προειδοποιούμε ότι τα παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα παρουσιάζουν ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά και οι συναλλαγές σε αυτά έχουν αυξημένο κίνδυνο μειώσεως ή απώλειας του αρχικά επενδυμένου κεφαλαίου ή και πολλαπλασίου αυτού. Επομένως οι συναλλαγές επί παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων είναι ακατάλληλες για εσάς καθώς ενδεχομένως δεν διαθέτετε την ανάλογη εμπειρία και δεν αντιλαμβάνεστε την λειτουργία των μέσων αυτών καθώς και το περιεχόμενο των αναλαμβανόμενων κάθε φορά κινδύνων. Στη συνέχεια περιγράφονται οι κυριότεροι κίνδυνοι που συνδέονται με τις συναλλαγές που εσείς σκοπεύετε να διενεργήσετε ή έχετε ήδη διενεργήσει σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα.

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΟΧΛΕΥΣΗ

Οι συναλλαγές σε Παράγωγα Προϊόντα ενέχουν υψηλό βαθμό κινδύνου, απόρροια του φαινομένου της μόχλευσης (leverage, gearing): Το βασικό χαρακτηριστικό τους δηλαδή είναι ότι με αυτά επιχειρείται όπως, με την επένδυση ενός συγκεκριμένου ποσού, επιτευχθούν αποτελέσματα τα οποία, στην αγορά αξιών, θα επιτυγχάνονταν με πολλαπλάσια ποσά.

Β. ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΕΞΟΔΑ

Για την εκτίμηση της κερδοφορίας ή της ζημίας ορισμένης θέσης σας θα πρέπει να συνυπολογίζονται κάθε φορά και τα πάσης φύσεως τέλη και προμήθειες που λόγω της μόχλευσης είναι συνήθως σημαντικά σε σχέση με το επενδυμένο κεφάλαιο σας και βαρύνουν τις σχετικές συναλλαγές σας.

Γ. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΓΟΡΑΣ-ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑΣ

Σε περίπτωση που η υποκείμενη αγορά κινηθεί αντίθετα από την θέση σας, λόγω της μόχλευσης που περιέχει το παράγωγο προϊόν στο οποίο επιθυμείτε ή ήδη έχετε επενδύσει, η ποσοστιαία ζημιά που θα υποστείτε θα είναι πολλαπλάσια από την αντίστοιχη κίνηση της υποκείμενης αγοράς με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιθανή η ολική απώλεια του επενδυμένου κεφαλαίου σας. Όμως σε πολλές περιπτώσεις ο οποιοσδήποτε επενδυτής των παραγώγων προϊόντων, επομένως και εσείς, είστε εκτεθειμένος σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο από την απώλεια του συνόλου του επενδυμένου κεφαλαίου σας. Ειδικότερα, σε περίπτωση δυσμενούς μεταβολής της υποκείμενης αξίας του παραγώγου, υποχρεούστε να συμπληρώσετε το απαιτούμενο περιθώριο ασφάλισης(margin call). Περαιτέρω, σε περίπτωση που ορισθεί από τον κεντρικό αντισυμβαλλόμενο (π.χ. το Χρηματιστήριο Αθηνών) ή την εκάστοτε Εκκαθαρίζουσα Επιχείρηση της αγοράς παραγώγων (π.χ. την Εταιρεία μας) υψηλότερο περιθώριο ασφάλισης, κάτι σχετικά σύνηθες, υποχρεούστε να καταβάλλετε το επιπλέον ποσό. Εάν δεν εκπληρώσετε εμπροθέσμως-σε κάποιες περιπτώσεις και την ίδια ήμερα- τις υποχρεώσεις αυτές, η εκάστοτε Εκκαθαρίζουσα Επιχείρηση ή ο Κεντρικός Αντισυμβαλλόμενος θα ρευστοποιήσει στην εκάστοτε τιμή της αγοράς την θέση σας και εσείς ευθύνεστε για την εκπλήρωση όλων των τυχόν πρόσθετων υποχρεώσεων σας από την εκκαθάριση των συναλλαγών αυτών. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χάσετε όχι μόνον το αρχικό επενδυθέν ποσό αλλά και να χάσετε κατ’ αυτόν τον τρόπο και την προσδοκία του κέρδους, αν στο μέλλον αντιστραφούν τα πράγματα στην αγορά και στο τέλος ή και κατά την υπολειπόμενη διάρκεια του παραγώγου η θέση που είχατε πάρει αρχικά θα μπορούσε να έχει καταλήξει κερδοφόρα για εσάς. Σας προειδοποιούμε επίσης ότι ο κίνδυνος ζημίας από τα παράγωγα στα οποία επιθυμείτε ή έχετε ήδη επενδύσει είναι σε κάποιες περιπτώσεις απεριόριστος, αν δεν έχετε διενεργήσει πράξεις για την αντιστάθμιση και κάλυψή του. Μπορεί να υποχρεωθείτε να πληρώσετε και επιπλέον πολύ μεγαλύτερα ποσά από τα αρχικά επενδυόμενα για να καλύψετε τη ενδεχόμενη ζημία σας καθώς εντολές σας που αποσκοπούν στον περιορισμό πιθανών ζημιών, όπως η «εντολή ορίου» («stop-limit» order) ή η «εντολή ορίου ζημιών» («stop-loss» order), αλλά και εντολές αναγκαστικής ρευστοποίησης της θέσης σας που θα δοθούν ενδεχομένως από την Εταιρεία μας ή τον εκάστοτε εκκαθαριστή της θέσης σας ή δικές σας ανοιχτές εντολές εν γένει, είναι δυνατόν να αποδειχθούν αναποτελεσματικές και εξαιρετικά ζημιογόνες για εσάς εξαιτίας συνθηκών της αγοράς, όπως ενδεικτικά η παντελής έλλειψη αγοραστών, οι οποίες δεν θα επιτρέπουν την εκτέλεση τους ή θα επιτρέψουν την εκτέλεση τους σε ακραίες τιμές που ενδεχομένως να μην έχουν σχέση με τις τιμές των υποκειμένων τους εκείνη την στιγμή (slippage). Στρατηγικές συνδυασμένων θέσεων (πχ «straddle», ή «strangle») ενδέχεται να εμπεριέχουν τον ίδιο κίνδυνο με τις απλές θέσεις «αγοράς» ή «πώλησης». Επίσης οι συνθήκες της αγοράς παραγώγων (π.χ. ύπαρξη ή έλλειψη ρευστότητας) και οι κανόνες λειτουργίας της αγοράς αυτής (π.χ. δικλείδες ασφαλείας της ομαλής λειτουργίας: προσωρινή διακοπή συνεδριάσεων, αναστολή διαπραγμάτευσης παραγώγου, διαγραφή παραγώγου) ενδέχεται να δυσχεραίνουν ή να καθιστούν αδύνατη την διενέργεια αποτελεσματικών συναλλαγών επί παραγώγων αυξάνοντας τον κίνδυνο απώλειας πολύ μεγαλύτερων ποσών από τα αυτά που έχετε αρχικά επενδύσει. Επίσης υπό κάποιες συνθήκες της αγοράς είναι πιθανό να υπάρχει σημαντική απόκλιση της αγοράς παραγώγων από την αγορά υποκείμενων αξιών και οι τιμές παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων να μην αντιστοιχούν αναγκαία στις τιμές των υποκειμένων αξιών. Η απόκλιση μπορεί να οφείλεται ενδεικτικά στις συνθήκες (π.χ. ζήτηση) ή στους κανόνες λειτουργίας (π.χ. όριο τιμών) της αγοράς των παραγώγων ή της αγοράς των υποκειμένων αξιών. Επομένως σε περίπτωση που επιθυμείτε να επενδύσετε σε παράγωγα προϊόντα αλλά δεν έχετε κατανοήσει την πιθανότητα της ολικής ή και πολλαπλάσιας απώλειας του επενδυμένου κεφαλαίου σας, η Εταιρεία δεν μπορεί να σας προστατέψει ανεξάρτητα από την επιθυμία σας και τις απαντήσεις που έχετε δώσει στις σχετικές ερωτήσεις στο ερωτηματολόγιο συμβατότητας και είναι προφανές ότι δεν έχετε κατανοήσει την φύση των παραγώγων προϊόντων και ότι αυτά είναι ακατάλληλα για εσάς και για αυτό σας προειδοποιούμε σχετικά.

Δ. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΤΕΛΟΥΣ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Ο κίνδυνος αυτός συντρέχει όταν με την διενέργεια συναλλαγών σας σε παράγωγα προϊόντα στοχεύετε στην αντιστάθμιση του κινδύνου από συναλλαγές σας στην υποκείμενη αξία, η θέση όμως στα παράγωγα μπορεί να συσχετίζεται ατελώς με τις θέσεις σας στην υποκείμενη αξία (π.χ. σε περίπτωση Συμβολαίου Μελλοντικής Εκπλήρωσης στον FTSE κάποιος Πελάτης δεν έχει θέσεις σε όλες τις μετοχές που συνθέτουν τον FTSE και με την αναλογία συμμετοχής τους σε αυτόν).

Ε. ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΜΕΤΡΗΤΩΝ ή ΚΙΝΗΤΩΝ ΑΞΙΩΝ

Η δέσμευση μετρητών ή κινητών αξιών ενδέχεται να ενέχει πιστωτικό κίνδυνο για εσάς σε περίπτωση που ο Θεματοφύλακας ή ο Εκκαθαριστής ή και ο Τόπος Εκτέλεσης εν γένει δεν εκπληρώσει πλήρως τις υποχρεώσεις του είτε μόλις αυτές καταστούν ληξιπρόθεσμες είτε μεταγενέστερα.

ΣΤ. ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ (LEGAL RISK) συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου από τροποποίηση διατάξεων

Πέραν όσων εκτέθηκαν ανωτέρω, υπογραμμίζεται ότι η εκπλήρωση απαιτήσεων και η ικανοποίηση δικαιωμάτων σας επί συμβάσεων σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα εξαρτάται και από τους κανόνες δικαίου που ισχύουν στο Σύστημα Πληρωμών και Εκκαθάρισης/Διακανονισμού Συναλλαγών της αγοράς όπου διενεργούνται οι συναλλαγές σας επί παραγώγων και από τους οποίους κανόνες εξαρτώνται οι κάθε φορά υποχρεώσεις, απαιτήσεις και δικαιώματα σας, κυρίως σε περίπτωση αφερεγγυότητας μέλους των παραπάνω συστημάτων. Επισημαίνεται ότι η αλλοδαπή νομοθεσία, ιδίως κρατών που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διέπει συναλλαγές επί παραγώγων, μπορεί να σας προσφέρει ασθενέστερη προστασία από αυτήν που προσφέρει το ελληνικό δίκαιο και το δίκαιο των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περαιτέρω, τυχόν τροποποίηση κανόνων που διέπουν τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων μερών σε αγορά παραγώγων χρηματοπιστωτικών μέσων (π.χ. προϋποθέσεις διενέργειας συναλλαγών, όροι και διαδικασία εκκαθάρισης και διακανονισμού των συναλλαγών, αύξηση περιθωρίου ασφαλείας) είναι δυνατόν να επηρεάσει τα συμφέροντα σας. Οι ανωτέρω παράγοντες είναι πιθανό να εκθέσουν το επενδυόμενο κεφάλαιο σας και εσάς προσωπικά σε πρόσθετους κινδύνους.

Ζ. ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ (CURRENCY RISK)

Πέραν όσων εκτέθηκαν ανωτέρω, σας προειδοποιούμε επίσης ότι το κέρδος ή η ζημία που προέρχεται από συναλλαγές σε παράγωγα χρηματοπιστωτικά μέσα αποτιμώμενα σε συνάλλαγμα (ανεξαρτήτως του αν αυτά αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην εγχώρια ή σε αλλοδαπή αγορά) θα επηρεάζεται από τις μεταβολές στις ισοτιμίες όταν υπάρχει ανάγκη μετατροπής της αξίας του παραγώγου από ένα νόμισμα σε κάποιο άλλο και ειδικότερα στο νόμισμα στο οποίο αποτιμάται η περιουσία σας.

Η. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΕΥΡΕΣΗΣ ή και ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ (REPLACEMENT COST RISK)

Ο κίνδυνος αυτός συντρέχει στην περίπτωση που ο κάθε φορά αντισυμβαλλόμενος σας δεν είναι σε θέση να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του. Στην περίπτωση αυτή, για να διατηρήσετε την θέση σας θα πρέπει να ανοίξετε νέα θέση στην νέα τιμή που θα έχει διαμορφωθεί στην σχετική αγορά (replacement value), στην οποία τιμή θα προστεθεί ποσό εξαρτώμενο από το χρόνο που απομένει μέχρι την λήξη του παραγώγου (add-on) καθώς και να καταβάλλετε και το αντίστοιχο περιθώριο ασφάλισης εκ νέου.

Οι ζημίες από Επενδύσεις σε Παράγωγα Προϊόντα είναι απεριόριστες και μπορεί να ξεπεράσουν το 100% του επενδυμένου κεφαλαίου